ایران، یکی از کشورهای حاشیه دریای خزر، با داشتن مرز آبی گسترده، در قلب این حوضه جغرافیایی قرار گرفته و به عنوان یکی از اقلیم‌های دریایی بسیار ارزشمند جهان شناخته می‌شود. این ارتباط نزدیک با دریای خزر، که به‌عنوان یکی از معابر اصلی موجود در آسیا محسوب می‌شود، امکان بهره‌برداری پایدار از منابع و پتانسیل‌های آن را به وجود آورده و اهمیت استراتژیک این منطقه را بیشتر می‌کند.

در این سیاق و با توجه به موقعیت استراتژیک منحصر به فرد دانشگاه مازندران در حاشیه دریای خزر، این دانشگاه با دارا بودن دانشکده‌های متنوع و متخصص در زمینه‌های مختلف از جمله علوم دریایی واقیانوسی، فنی و مهندسی، علوم اجتماعی، حقوق و علوم سیاسی، اقتصاد، گردشگری، هنر و معماری، علوم پایه و حضور استادان نخبه، به‌عنوان یک پایگاه علمی و تحقیقاتی قدرتمند در زمینه مطالعات حوضه اقلیمی خزر شناخته می‌شود.

دانشگاه مازندران در سال 1394 تصمیم به تأسیس مرکز پژوهشی حوضه اقلیمی خزر گرفت به‌منظور ارتقا کمی و کیفی مطالعات مرتبط با این حوضه. این مرکز پژوهشی با تشکیل دو گروه پژوهشی تحت عنوان گروه علوم و مهندسی حوضه خزر و گروه پژوهشی مطالعات حقوقی، فرهنگی و اقتصادی حوضه خزر، به تحقیقات در حوزه‌های مختلف مرتبط با این حوضه افتتاح شده است.

اهداف این مرکز شامل توسعه زیست فناوری‌های دریایی، فعالیت در راستای توسعه فعالیت‌های دانش بنیان، ایجاد بانک اطلاعاتی ملی جهت حفظ منابع حوضه خزر، پژوهش در زمینه تنگناهای مصرف انرژی و تعیین سهم بهینه حامل‌های انرژی، تعیین سبد بهینه مصرف سوخت در بخش تقاضای انرژی، پایش مداوم نواحی مختلف حوضه خزر جهت شناسایی مناطق آسیب‌پذیر و حساس، حفاظت از اکوسیستم خزری و مطالعه و تحقیق در حوزه سیاست خارجی ایران در منطقه خزر و چالش‌های حقوقی ابعاد گوناگون زیست محیطی، اقتصادی و فرهنگی است.

این مرکز به منظور توسعه تحقیقات بنیادی و کاربردی در حوزه‌های زیست محیطی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در حوزه آبریز خزر، همواره باز برای همکاری با مراکز پژوهشی و تحقیقاتی داخل و خارج از کشور، به‌ویژه کشورهای حاشیه دریای خزر، آماده و منتظر همکاری با تمامی پژوهشگران و نخبگان علاقمند به توسعه پایدار و هوشمندانه در این منطقه می‌باشد. این مرکز پژوهشی به عنوان یک نهاد متعلق به همه پژوهشگران و نخبگان خانواده بزرگ دانشگاه مازندران بوده و متعلق به گروه یا دانشکده خاصی نمی‌باشد.